De CREG maakt het Gazprom niet gemakkelijk
Op 27 juni 2006 melden Gazprom en Fluxys dat ze tijdens de handelsmissie van prins Filip in Rusland, in aanwezigheid van minister Verwhilghen, een Memorandum of Agreement. Verwilghen is blijkens het persbericht "bijzonder verheugd over het initiatief": "De ontwikkeling van nieuwe opslagcapaciteit kan een bijkomend instrument zijn in de liberalisering van de aardgasmarkt in België. Onze hoofdprioriteiten zijn de diversificatie van onze energiebronnen en de promotie van onze infrastructuur voor aardgasvervoer, -opslag en LNG."
De CREG blijkt minder verheugd te zijn. Zij verstrekte op 19 april 2007 een ongunstig advies over de toekenning aan de NV Poederlee Gas Storage (PGS) van een afwijking voor de ontwikkeling van de ondergrondse opslagsite voor wat betreft de regels inzake toegang van derden tot de infrastructuren en de tariefregulering. De niet-vertrouwelijke versie van het advies staat sinds gisteren op de website van de CREG.
Het advies is vooral interessant omdat het de eerste keer is dat een operatore de toepassing vraagt van artikel 15/5duodecies van de Gaswet. Dit artikel laat toe dat nieuwe grote aardgasinstallaties kunnen genieten van een afwijking van de bepalingen inzake TPA en inzake de tarifaire methodologie. Artikel 15/5duodecies is de Belgische omzetting van artikel 22 van de Richtlijn 2003/55/EG.
De CREG toetst de aanvraag aan de hand van de criteria van artikel 15/5duodecies en baseert zich hierbij ook op de "notes for the implementation" van de Europese Commissie, DG TREN:
- Is UGS Poederlee een nieuwe grote aardgasinstallatie? Ja
- Versterkt de investering de concurrentie in de aardgaslevering en verbetert zij de bevoorradingszekerheid? "Het dossier houdt mogelijk voordelen in voor de leveringszekerheid, maar de informatie ontbreekt om het criterium op alle relevante factoren te toetsen en het zou onvoorzichtig zijn te bevestigen dat de bevoorradingszekerheid zou verbeteren dank zij de toekenning van een afwijking aan PGS zolang het niet duidelijk vaststaat dat het project niet kan gerealiseerd worden in een gereguleerd kader of door een marktspeler die garanties biedt voor de markt die hij effectief bediend."
- Is het risiconiveau dat verbonden is aan de investering dusdanig dat deze investering niet gerealiseerd zou worden als geen afwijking wordt toegestaan? "De CREG vindt dat het nodig is de ontwikkeling van het project te bevorderen in een gereguleerd kader, waarin het door de investeerder gelopen financiële risico zeer beperkt, in die zin dat het technische risico onbestaande is want gedragen door de gereguleerde tarieven en het risico dat is verbonden aan de commercialisering van de capaciteiten, kan worden gedekt door langetermijncontracten. In het huidige stadium biedt het aanvraagdossier dus niet de nodige garanties om te voldoen aan dit criterium."
- Is de installatie eigendom van een natuurlijke of rechtspersoon die op zijn minst qua rechtsvorm gescheiden is van de netbeheerders in wier netwerk die installatie wordt gebouwd? Ja, maar "het feit dat de ontheven infrastructuur alleen onrechtstreeks en slechts voor 25% in handen is van de naburige gereguleerde opslagbeheerder, vrijwaart de markt niet van potentiële kruissubsidies en van commerciële belangenconflicten".
- Worden er tarieven geïnd bij de gebruikers van de installatie? Ja
- Doet de afwijking geen afbreuk aan de concurrentie op de nationale aardgasmarkt of de goede werking van de nationale aardgasmarkt, noch aan de doeltreffendheid van de werking van het net waarmee de installatie is verbonden? "De CREG vindt dat (...) het gebruik van de termen « should not negatively affect» [in de aanvraag], de site van Loenhout niet vrijwaart van een negatieve invloed, want zij volstaat niet om dergelijke mogelijkheid uit te sluiten."
De CREG concludeert in haar nieuwsbericht:
De CREG oordeelde op basis van het door PGS ingediende aanvraagdossier dat onzekerheden bleven bestaan over het feit of PGS beantwoordde aan de wettelijke criteria waaraan moet voldaan worden om van een afwijking te kunnen genieten. Gezien het belangrijke tekort aan opslagcapaciteit van de Belgische markt, heeft de CREG voor deze reden de minister van Energie een ongunstig advies verstrekt. De CREG is van oordeel dat FLUXYS niet alle beschikbare middelen heeft aangewend om de ontwikkeling van de opslag van Poederlee mogelijk te maken zonder daartoe beroep te moeten doen op de gevraagde afwijking. De CREG meent immers dat, zolang niet is aangetoond dat de investering niet in een gereguleerd kader kan gebeuren, het gereguleerde kader moet worden aangewend om de toegang tot de opslagcapaciteit te vergemakkelijken om op deze wijze de mededinging en de bevoorradingszekerheid op de Belgische aardgasmarkt te bevorderen.