De belleman en de koster: bekendmaking van gemeentelijke regelgeving nog steeds in de schaduw van de kerktoren

Opdat de burgers ervan kennis kunnen nemen, moeten gemeentelijke reglementen bekendgemaakt worden door middel van een aanplakbrief. In het Vlaamse Gewest moet die aanplakbrief krachtens artikel 186 van het gemeentedecreet opgehangen worden op een aanplakbord aan het gemeentehuis. Niet het volledige reglement moet aangeplakt worden, wel de melding van het bestaan ervan en waar men het reglement kan inkijken.

De Raad van State stelde in zijn arrest van 10 juni 2010 dat "de bekendmaking van gemeentereglementen door ophanging van een aanplakbrief op een aanplakbord aan het gemeentehuis als archaïsch mag worden bestempeld": "Het is in het hedendaagse internettijdperk, waarin zelfs het Belgisch Staatsblad quasi-uitsluitend via de internetsite van het betrokken bestuur ter beschikking van het publiek wordt gesteld, een onvervalst anachronisme."

De kritiek van Elia dat "de wijze van bekendmaking geregeld in artikel 186 Gemeentedecreet niet aangepast is aan de noden en mogelijkheden van deze tijd" is voor de Raad echter "te beschouwen als kritiek op de opportuniteit van de wet [en dus] niet-ontvankelijk".

De vernietigingsberoepen die Elia had ingesteld tegen reglementen van de gemeente Lint, die een belasting op pylonen invoerden, waren onontvankelijk wegens laattijdig. De termijn om beroep in te stellen bij de Raad van State start op de dag van de aanplakking. Het feit dat het Vlaams gemeentedecreet bepaalt dat de aanplakking gedurende twintig dagen moet plaatsvinden, laat niet toe de aanvangsdatum voor het instellen van het vernietigingsberoep te verlaten naar de laatste dag van de aanplakkingstermijn.

In het laatste nummer van Rechtskundig Weekblad schrijft David Keyaerts van de Universiteit Antwerpen over het anachronisme van de aanplakkingsregels een interessante noot ("Bekendmaking van gemeentelijke normen: de middeleeuwen voorbij? Tijd voor een modern communicatiebeleid", RW 2010-2011, p. 423-426) bij een arrest van het Hof van Cassatie van 14 september 2009. In dit arrest verbrak het Hof een vonnis van de rechtbank van eerste aanleg in Brussel. De rechtbank had geoordeeld dat een aangeplakt gemeentereglement niet aan een overtreder kon worden tegengeworpen omdat het enkel aangeplakt was en niet gepubliceerd was in het Belgisch Staatsblad. Het Hof stelde dat de aanplakkingsverplichting op zich wettelijk volstond. Een bekendmaking in het Belgisch Staatsblad is voor gemeentelijke reglementen nergens voorgeschreven.