Federaal energiebeleid en "corona"-volmachten

De Kamer zal donderdag volmachten geven aan de regering om “te reageren op de coronavirus Covid-19-pandemie” (artikel 2, § 1 wetsvoorstel). Voor wat het energiebeleid betreft zijn die volmachten veel te ruim opgesteld.

Bij koninklijk besluit, vastgesteld na overleg in de Ministerraad, kan de rooms-blauwe regering dan “maatregelen nemen om (…) de continuïteit van de economie, de financiële stabiliteit van het land en de marktwerking te garanderen alsook de consument te beschermen” (artikel 5, 4° wetsvoorstel). De koninklijke besluiten “mogen de geldende wettelijke bepalingen opheffen, aanvullen, wijzigen of vervangen” (artikel 5, § 2 wetsvoorstel).

Hiertoe moet de regering niet noodzakelijk adviezen vragen die zij normaal moet vragen. De afdeling wetgeving van de Raad van State moet haar advies geven binnen een termijn van vijf werkdagen.

Binnen het jaar vanaf de inwerkingtreding van die koninklijke besluiten moeten ze bij wet bekrachtigd worden (artikel 7, § 2 wetsvoorstel).

Het wetsvoorstel heeft het zeer ruim over “de continuïteit van de economie”. Onder de economie valt ook energie, en dus de continuïteit van de energiebevoorrading. Op dit moment lijkt die energiebevoorrading niet in het gedrang te komen. Waakzaamheid is geboden dat de regering de ruime bevoegdheden van artikel 5, 4° van het wetsvoorstel, die men niet expliciet beperkt tot de specifieke omstandigheden van de “coronacrisis”, te verregaand zal interpreteren. Sommige beslissingen die men zou kunnen nemen, zal het parlement, ook al zou hij dit kunnen, niet meer kunnen terugdraaien.

Er zijn blijkbaar wel wat overlegmomenten tussen de regering en de andere partijen. Er zou een “superkern” komen met de bestaande “kern” en de partijvoorzitters. Er zou overleg zijn tussen een vertegenwoordiger van de regering en de fractieleiders in de kamer. Maar in beide gevallen gaat het over overleggen. De “superkern” noch haar voorbereidende vergaderingen zijn niet opgenomen in het wetsvoorstel. De Grondwet – die nog altijd bestaat – bepaalt overigens dat de ministerraad enkel samengesteld is uit de ministers. Het is die ministerraad, en enkel die ministerraad, die de koninklijke besluiten zal vaststellen.

Tegelijk mogen we ons ook niet blindstaren op die volmachten. Sinds vorige week donderdag hebben we een “volwaardige regering”. Die regering “de pleine compétence” kan alle uitvoeringsbesluiten nemen die zij in niet-coronatijden ook zou kunnen nemen. Op het vlak van energie gaat het dan bijvoorbeeld over alle koninklijke besluiten die nodig zijn voor CRM.